Hefyd ar gael yn: English

Mae’n 3 allan o 3! Ymgynghoriad trigolion Ceredigion yw’r trydydd i gefnogi pleidleisiau teg o dan STV

Author:
Tom Abraham, Communications and Research Assistant

Wedi'i bostio ar y 23rd Hydref 2024

Roedd mwy o newyddion gwych yng Nghymru heddiw, wrth i Gyngor Sir Ceredigion ryddhau canlyniadau eu hymgynghoriad ynghylch a ddylid newid y system bleidleisio a ddefnyddir mewn etholiadau lleol i ffurf decach y Bleidlais Sengl Drosglwyddadwy (STV) o gynrychiolaeth gyfrannol.

Roedd 67% o’r rhai a ymatebodd yn ffafrio STV dros y system y Cyntaf i’r Felin bresennol. Mae hyn yn golygu bod mwyafrif enfawr o blaid yn y tri chyngor a ddewisodd ymgynghori â’u trigolion (60.2% ym Mhowys a 72.2% yng Ngwynedd). Mae hyn yn dangos yn glir bod pleidleiswyr yng Ngheredigion a thu hwnt yn teimlo’n gryf am yr angen i wneud ein hetholiadau’n decach.

Ni ddylai hyn fod yn syndod. Yn union fel mewn nifer o gynghorau ledled Cymru, roedd yna drigolion yng Ngheredigion nad oeddent yn gallu mynegi eu barn yn y blwch pleidleisio oherwydd dim ond un person a safodd – felly ni chynhaliwyd etholiad. Penderfynwyd ar 13% o seddi Ceredigion yn 2022 fel hyn, heb i un bleidlais gael ei bwrw. Nid yw hynny’n arwydd o ddemocratiaeth iach.

O edrych ar yr ymatebion i’r ymgynghoriad, mae’n amlwg nad yw trigolion Ceredigion yn teimlo bod y system hon yn caniatáu i’w lleisiau gael eu clywed.

Mae trigolion Ceredigion eisiau newid

At hynny, nid oedd hyn wedi’i gyfyngu i ddemograffeg fach – STV oedd y system fwyaf poblogaidd ym mhob grŵp oedran. Roedd pobl ifanc yn arbennig o awyddus am y newid. Yn yr ystod oedran 16-24 a 25-44, roedd dros 80% o ymatebwyr o blaid. Gallant weld mai cynrychiolaeth gyfrannol yw’r dyfodol.

Ers llawer rhy hir, mae system y Cyntaf i’r Felin wedi difetha ein hetholiadau. Mae wedi atal rhai trigolion rhag pleidleisio, ac mae wedi meithrin amgylchedd gwleidyddol sy’n ffafrio pleidgarwch dros gydweithio.

Mae’n gwbl amlwg bod pleidleiswyr yng Ngheredigion wedi cael llond bol ar hyn ac eisiau newid. Nawr, mater i gynghorwyr yw gwneud FPTP yn system sy’n perthyn i’r gorffennol ym mhleidlais y cyngor ddydd Iau 14eg Tachwedd.

Gyda’r angen i ddwy ran o dair o gynghorwyr gefnogi’r newid hwn er mwyn iddo basio, mae yna frwydr o’n blaenau. Ac eto, roedd dros ddwy ran o dair o’r rhai a ymatebodd i’r ymgynghoriad o blaid y Bleidlais Sengl Drosglwyddadwy, felly rydym yn annog cynghorwyr i ddilyn eu hesiampl a phleidleisio dros y newid hwn mewn niferoedd tebyg.

Ychwanegwch eich enw: Dylai pob cyngor yng Nghymru fabwysiadu system bleidleisio decach

Darllen mwy o bostiadau...